Türk sivil havacılığının tartışmasız önemli kilometre taşlarından olan İstanbul Airlines, 25 yıl aradan sonra tekrar gökyüzüyle buluşuyor.

İlk etapta hava taksi olarak Gulfstream G-IVSP tipi uçağın kuyruğunda yer alan o efsane logo yakında önce bölgesel ardından iç ve dış hat uçuşlarında yolcularını tekrar selamlamaya başlayacak.

1985 ve 2000 yılları arasında seyahat edenlerin tercihlerinde THY kadar popüler olan havayoluydu. Bünyesinde Türk havacılığının efsane isimlerini bir araya getirmişti. Hatta günümüzdeki havayolu şirketlerinin temel taşlarını buradaki kadrolar oluşturdu desek, hiç de abartmış olmayız.

Bu efsane havayolu şimdilerde yeniden gökyüzüyle buluşuyor. Habere önce İstanbul Havayollarını hatırlatmakla başlayalım sonrasında havayolunun yeni oluşumunda emek veren iki isim Teoman Tosun ve Kemal Demirkanlı’dan hedeflerin neler olduğunu aktaralım.

1985 yılında Sümer Akat – Lütfü Renda ve arkadaşları tarafından kurulan İstanbul Havayolları’na 1987’de asıl işi deri ve tekstil olan Özcan Toplar da dahil olur.

Filosuna önce Fransız Super Caravel uçakları katarak uçmaya başlar, sonrasındaysa B737 ve B727 tipi uçaklar ekler ve 2000’li yıllara gelinceye kadar Türkiye’de iç ve dış hatlarda en büyük özel havayolu olur.

2000’de Türkiye’ye getirdiği B737-800 tipi uçak Avrupa’da uçan ilk B737-8 olma özelliğine de sahip. Uçak İstanbul Havayolları’nda uçarken aynı zamanda Boeing’in , Paris, Dubai gibi Air Show da bu uçağı gönderir.

Hatta 1998 yılında Boeing’e 18 adet ek 737-800 uçak siparişi de verir. Ancak aynı dönemde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle yeni siparişlerin iptal edilmesi zorunlu hale gelir.

Sonuçta İstanbul Havayolları 1999-2000 yıllarındaki ekonomik krize dayanamayarak devletten herhangi bir destek alamadığı için de 2000 senesinin sonlarına doğru uçuşlarını durdurmak zorunda kalır. Ancak tüm olumsuzluklara rağmen çalışanlarının tüm sosyal ve kazanılmış haklarını öder, SSK, vergi borçları gibi devlete olan sorumluluklarını tamamen öder. Aynı zamanda ticari ilişkide olduğu tüm kurumlara da mali yükümlülüklerini yerine getirerek günümüze kadar İstanbul Havayolları’nın ticari kişiliğini korur.

Özcan Toplar’ın İstanbul Airlines’ın kapanışında çalışanlarına ve devlete karşı borçlarında gösterdiği hassasiyetin tek nedeni vardır ve etrafındakilere şunu söyler; “Ben bu şirketi yaşatacağım ve İstanbul Havayolları’nı tekrar uçuracağım.”

Açıkçası binayı gezdiğinizde Özcan Toplar’ın 25 yıl önce “bu havayolunu yaşatacağım” sözünün nedenli gerçek olduğunu görüyorsunuz.

1989’da İstanbul Havayollarının merkezi olan Avcılar-Firuzköy’deki bina bugün hala aynı özelliklerini koruyor.

Yönetim, eğitim, toplantı, irili-ufaklı ofisler de dahil olmak üzere havayolunun tüm yapısı olduğu gibi korunmuş. Bugün tozunu bile almanıza gerek yok. Düzenli olarak temizliği bakımları sürekli yapılmış, bina o günkü özelliği ile halen yaşıyor.

Ve sonunda 2025’in ilk günlerinde Özcan Toplar 25 yıl önce kendisine verdiği sözü bugün yerine getirmenin ilk basamaklarını çıkmaya başlar.

Havacılık dünyasının yakından tanıdığı isim olan Teoman Tosun’la bir araya gelerek İstanbul Havayollarını yeniden uçurmanın düşüncesini paylaşan Özcan Toplar, Teoman Tosun’un önerisiyle CKD Aviation sahibi Kemal Demirkanlı ile görüşürler ve yeniden uçuşun ilk temelleri bu görüşmede atılır.

Teoman Tosun sonrasını şöyle anlatıyor:

Kemal Demirkanlı ile görüştük, niyetimizi anlattık. Bizim İstanbul Havayollarını yeniden gökyüzüne çıkarmak gibi bir projemiz var, önce Air Taksi hedefliyoruz arkasından havayolu olarak devam etmek istiyoruz dedik ve detayları konuştuk. Kendisi de gayet olumlu karşıladı ve ilk olarak bir Gulfstream G-IVSP satın almaya karar verdik.

Sonuçta ilk uçağımız geldi ve şimdi İstanbul Airlines renkleriyle CKD çatısının altında uçmaya başladı. İkinci uçak içinde görüşmelerimiz devam ediyor aynı seriden bir tane daha bulduk ve sanıyorum bir iki aya kadar onu da getirip yine CKD çatısı altında uçurmaya başlayacağız.

Dolayısıyla ilk etapta kurduğumuz birliktelikte üst yönetim kadrosu Teoman Tosun, Kemal Demirkanlı, Özcan beyin yeğeni Can Toplar ve CKD’nin Genel Müdürü Cemile Dinçer Yıldız’dan oluşuyor.

İstanbul Havayolları’nın yeni yapılanması ise şöyle; Özcan beyin yeğeni Can Toplar CEO, Kemal Demirkanlı Genel Müdür ve ben Teoman Tosun İcra Kurulu Başkanı olarak görev alıyoruz.

Cep telefonun olmadığı yıllarda havayolunun kaptanlara ayırdığı haber panosunda ki isimler, 80’li yılların efsane olmuş pilotlarını bir araya toplamış. 

İki ayrı gurubuz fakat işletmede tek şirket olarak İstanbul Airlines çatısı altında ortak hareket ediyoruz. Tabi ileride opsiyonel olarak değişiklikler olacak. Air Taksi kısmı CKD’de, bölgesel havacılık ve havayolu kısmı ise burada İstanbul Airlines’da olacak.

SHGM’den ön müsaademizi yaklaşık iki ay önce aldık. Şimdi ana ruhsatımız için gerekli dosyalarımızı hazırlıyoruz ve Nisan ortalarında SHGM’ye teslim etmiş olacağız. Sanıyorum Mayıs ayı sonlarına doğru ruhsatımızı almış oluruz.

Sonraki adımınız ne olacak?

Sonrasında ilk etapta yine değişen bir şey olmayacak. Öncelikle hava taksi olarak yolumuza devam edeceğiz. Takdir edersiniz ki bu ölçekteki projeleri sahaya indirmek kolay olmuyor. Açık konuşursak hepimizin üstünde bir çekince de var. Bunun tecrübelerini Özcan Bey de dahil olmak üzere hepimiz çok canlı yaşadık. Bir karar alıp adım atmadan önce üzerinde sık dokuyup ince eliyoruz. O yüzden dedik ki önce bu korkuyu üzerimizden bir atalım. İlk etapta riski kolay gözüken iki iş jetiyle başladık ve getirdiğimiz ilk uçağımızın uçuşları da beklentimizin üstünde iyi gidiyor. Bunun arkasından da projemizin birinci ayağı olan bölgesel havacılığa geçmek var.

Bölgesel derken?

Bölgeseldeki hedefimiz; KKTC’den, Bodrum’dan Antalya, Antalya’dan Diyarbakır, Diyarbakır’dan Erzurum’a uçmak gibi genel hatlarıyla özetleyebileceğim bir bölgesel uçuş olacak. Tabi bunun üzerinde en küçük ayrıntılara kadar çalışmalarımız devam ediyor.

Şehirlerin aralarındaki ulaşım ve ticaret yoğunluğu, seyahat gerekçeleri ve sıklığı gibi noktalardan yola çıkarak hareket ediyoruz. Haftada bir-iki uçuştan bahsetmiyoruz. Günde üç-dört uçuşluk bir plan üstünde çalışıyoruz. Türkiye’nin bölgesel uçuşlara artık hazır olduğunu görebiliyoruz ve bu konuda da bekleyen ihtiyaca cevap verebilecek bir alt yapıyla hareket edebilecek güç ve tecrübeye sahibiz.

Şirket yönetiminde yeralan isimler Teoman Tosun, Cemile Dinçer Yıldız ve Kemal Demirkanlı 25 yıl aradan sonra yeniden asılan tabelanın altında bir araya geldiler.

Uçak tercihiniz ne olacak?

Buda henüz üzerinde çalıştığımız konu. Jet mi yoksa turboprop mu olacak? Yolcunun talebi, işletme giderleri, kolay ulaşılabilir bilet fiyatları bu konuda en net kararımızı ortaya çıkaracak. Fakat şunu söyleyebiliriz ki, mesafe aralığına göre yolcu konforu ve maliyetleri ortaya koyduğumuz da bölgeselde uçak tipimiz ATR 72-600 olacak gibi duruyor.

Tabi dediğim gibi henüz karar aşamasında olan en önemli konumuz bu. Avrupa’daki küçük şehirler arasında yapılan uçuşların aynısını burada uygulamayı hedefliyoruz. Devamlılığı olan, kesintiye uğramayan, istikrarlı bir bölgesel uçuşu getirdiğimizde herkesin buna alışacağına eminiz.

İstanbul Airlines olarak bölgeselde kalmayı mı planlıyorsunuz yoksa sonrası var mı?

Tabi ki var. Havayoluna geçişte bölgesel uçuşlar başlangıç adımı olacak. Sonrasında projenin ikinci ve büyük aşamasında eski İstanbul Airlines’ın attığı adımlar takip edilecek. Büyük gövdeye geçip yurt içi ve yurt dışı uçuşlar başlayacak. Bunu hayata geçirme süresindeki öngörümüz ise yaklaşık 3 yıl gibi bir süre alacak. Bu süreyi İş jetinde mal sahibi olarak biz, işletmede ise CKD Aviation ve havayolu olarak da İstanbul Airlines bölgesel uçuşları olacak.

Binayı gezip gördük. İstanbul Havayolları’nın görkemli günlerinin izleri halen daha olduğu gibi duruyor. Merkez yine burası mı olacak?

Tabi binamız burası. Gördüğünüz gibi en ufak bir altyapı sorunumuz yok. En küçüğünden, en büyüğüne işletme ofislerimiz ve bir havayolu için gereken imkanların hepsine sahibiz. Özcan bey yıllardır İstanbul Havayolları’nı tekrar uçurmak için kurduğu planlarına binanın en ufak bir noktasına dahi dokunmadan sadık kaldı. Şimdi bizde gerekeni yapmak için adımları atıyoruz. Bina oluşumu, kiralar vs. gibi sorunlar yok, en azından beş sıfır önde başlıyoruz diyebilirim.

FLAP Magazin ekibi olarak bir tam günümüzü geçirdiğimiz Avcılar – Firuzköy’deki İstanbul Havayollarının ana binasından İstanbul Havayolları’na hayırlı olsun diyerek ayrıldık.

Gördüklerimiz karşısında öylesine etkilendik ki, şunu net söyleyebiliriz; Efsane havayolu İstanbul Airlines geri dönüyor.